CortoClinics heeft een hele bijzondere werknemer. Hij is eindeloos geduldig, maakt geen fouten, werkt precies, is nooit ziek en vraagt geen vakantiedagen of salaris. Hij is inmiddels ruim een jaar in dienst: tijd om eens nader kennis te maken. We stellen je graag voor aan MAKO.
Wat is MAKO?
Als je een CortoClinics-cliënt vraagt: “Wat is MAKO?”, zal hij je waarschijnlijk vertellen over de robotarm die Dr. Nanne Kort gebruikte bij het plaatsen van zijn heup- of knieprothese. Maar de robotarm is maar één onderdeel van het Mako-systeem.
Voordat je een prothese kunt plaatsen met behulp van de robotarm, heeft het grootste deel van dat systeem zijn werk al gedaan. Onderzoek, scans, computerberekeningen, tests én de kennis en het inzicht van de orthopeed en de Mako Product Specialist (MPS) zijn nodig om het optimale resultaat uit deze robotarm-technologie te halen.
Dat klinkt als veel werk. Waarom niet de traditionele methode?
Omdat je met de MAKO een prothese optimaal kunt plaatsen. En dat biedt grote voordelen voor de cliënt. Een perfect geplaatste prothese slijt minder snel, geeft minder restklachten en beweegt beter. Zo voorkom je voortijdige re-operaties. Bovendien is de operatie met een MAKO veel minder ingrijpend dan met traditionele methoden. Bij een traditionele operatie zijn haken nodig om het omliggende weefsel uit de weg te houden en te beschermen. Dat veroorzaakt zwelling en soms beschadiging van dat weefsel. Met de MAKO opereer je zo precies, dat die haken niet nodig zijn. Minder weefselschade en minder zwelling: dat maakt het herstel makkelijker.
Hoe werkt de MAKO?
De operatie met een MAKO is een operatie waarvan de uitvoering van tevoren voorbereid en gepland wordt. De eerste stap is een CT-scan van het been. Deze scan levert een 3-dimensionaal beeld van het bot op. Samen met de MAKO Product Specialist (MPS) bepaalt orthopeed Nanne Kort aan de hand van deze beelden de optimale maat en positie van de prothese. Hierbij kijkt hij alleen naar het bot, nog niet naar weke delen, zoals gewrichtsbanden. Ook de precieze beweging van de heup of knie is nog niet aan de orde.
Het oordeel van de orthopeed is hierbij cruciaal. De operatie moet perfect voorbereid zijn. De orthopeed beoordeelt de planning en geeft pas zijn akkoord als hij die als optimaal beoordeelt.
Gepersonaliseerde plaatsing van heup- of knieprothese
In de operatiekamer verwerkt de orthopeed de beweging (“functie”) van het gewricht, en de positie van weke delen in het plan. In het bot plaatst hij enkele kleine pennen met een oog erop, dat voor de computer zichtbaar is. Ook geeft hij aan waar de botranden liggen. Dan beweegt hij het been, zodat de computer die beweging uit kan lezen. Samen met de MPS voegt hij deze nieuwe gegevens toe aan de planning die hij eerder maakte. Het komt daarbij op begrip van de functie en anatomie van een gewricht aan. De chirurg weet nu precies hoe de positie van de prothese aangepast moet worden. Er is nu rekening gehouden met de unieke functie van dit gewricht: een gepersonaliseerde prothese-positie.
Meekijken met de MAKO
Als de orthopeed de beweging van de heup of knie in kaart brengt, is dit op de computer zichtbaar als een animatie. Als een cliënt kiest voor een ruggenprik kan hij meekijken naar deze animatie.
Een cliënt vertelt: “Ik was voor de operatie heel nerveus, maar omdat ik mee kon kijken en door de uitleg van Nanne Kort was die spanning tijdens de operatie helemaal weg.”
Exact plaatsen van heup- of knieprothese met de robotarm
Nu komt de robotarm in beeld. Het plan van de orthopeed is omgezet in gegevens die voor de computer leesbaar zijn. De MAKO-computer kan precies uitlezen waar de robotarm zich bevindt ten opzichte van de botten. En omdat de chirurg nu niet langer alleen afhankelijk is van zijn eigen observaties en metingen, kan hij met de robotarm heel precies het aangedane bot verwijderen, en de prothese exact uitlijnen. Zo komt de prothese op zeer nauwkeurig op de juiste plek terecht.
Dus iedereen kan nu opereren?
Zeker niet. De chirurg heeft nog steeds een heel goed inzicht nodig in de anatomie, maar vooral in de functie van een gewricht. Je moet goed begrijpen hoe een bepaalde plaatsing of aanpassing in de positie van een prothese de functie van het gewricht beïnvloedt. Doorzien hoe bepaalde botstructuren of gewrichtsbanden invloed hebben op het functioneren blijft nodig, is zelfs cruciaal. De MAKO neemt alleen de onzuiverheid in observatie weg. Maar de chirurg is en blijft degene die getallen vertaalt in een plan, en die beslist wat er gebeurt.
Daar zijn expertise en ervaring voor nodig
Nanne Kort heeft die expertise en ervaring in huis. Hij was de eerste die in Nederland de MAKO gebruikte, en loopt dus voorop wat gebruikservaring betreft. Daarbij is hij deel van de werkgroep voor heup en knie van MAKO en werkt hij als opleider bij het gebruik van dit systeem.
Als voorzitter van de European Knee associates en met tal van lidmaatschappen bij beroepsverenigingen op het gebied van heup- en knie-orthopedie houdt Dr. Kort zich bovendien tot in detail op de hoogte van alle ontwikkelingen en onderzoek op het gebied van orthopedie van heup en knie. Daarmee bezit hij kennis en expertise van het eerste uur.
Beeld: Jan-Pierre Geusens
