Orthopedisch chirurg Nanne Kort (geboren op Curaçao) schreef een twaalfdelige blogreeks over artrosepreventie en -behandeling. De serie, die van juni 2024 tot 2025 in meerdere Curaçaose kranten verscheen, biedt handvatten in de strijd tegen artrose — een wereldwijd groeiend probleem dat tegen 2050 meer dan een miljard mensen kan treffen, vooral in vergrijsde regio’s met veel overgewicht, zoals de Antillen.
“Vorige week sprak ik een cliënte die vreesde dat ik negatief zou oordelen over een alternatieve behandeling. Dat deed ik niet, maar ik legde uit dat deze niet wordt vergoed door de zorgverzekeraar wegens gebrek aan bewezen effect. Goede voorlichting geven hoort bij mijn taak. Het ondersteunen van cliënten bij het maken van keuzes is een belangrijke, maar soms lastige vaardigheid voor moderne zorgverleners. In plaats van simpelweg te zeggen wat moet, worden we steeds meer coach en meedenker. Zeker bij artrose is heldere informatie over behandelopties in elke fase essentieel.”
Het diagnostische proces voor artrose wordt doorgaans uitgevoerd door een zorgverlener, meestal een huisarts of een specialist zoals een reumatoloog of een orthopedisch chirurg zoals ikzelf. Ik begin altijd met het in kaart brengen van een gedetailleerde medische voorgeschiedenis. Ik vraag welke symptomen de client ervaart, zoals pijn, stijfheid, zwelling en verminderde mobiliteit. Ook evalueer ik risicofactoren zoals leeftijd, geslacht, familiegeschiedenis van artrose, eerdere blessures en eventuele andere medische aandoeningen.
Daarna volgt een lichamelijk onderzoek om de gewrichten te onderzoeken op tekenen van artrose. Daarbij let ik op zwelling, gevoeligheid, bewegingsbeperkingen, misvormingen en andere symptomen die kunnen wijzen op artrose.
Vervolgens kunnen beeldvormende onderzoeken zoals röntgenfoto’s, MRI-scans en CT-scans worden ingezet om de diagnose artrose te bevestigen en de ernst van de aandoening te beoordelen. Deze onderzoeken kunnen veranderingen in de gewrichten, zoals kraakbeenverlies, botverdichting, osteofyten (botuitsteeksels) en andere afwijkingen, in detail visualiseren. Hoewel er geen specifieke laboratoriumtests zijn die de diagnose van artrose bevestigen, kan ook nog een bloedtest worden uitgevoerd om andere aandoeningen uit te sluiten die vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken, zoals reumatoïde artritis of jicht.
Ik let met name op de aard en ernst van de pijn, stijfheid en beperkingen in het dagelijks functioneren van mijn cliënt. Het gaat erom de impact van de artrose op zijn of haar leven vast te stellen. Dat is, samen met al het verzamelde ‘bewijs’, een belangrijke factor bij het bepalen van de juiste behandelingsaanpak. Behandeling kan bestaan uit medicatie, fysiotherapie, levensstijlaanpassingen, hulpmiddelen en andere interventies om de symptomen te verlichten en de functionaliteit te verbeteren. In sommige gevallen is een chirurgische behandeling de beste oplossing.
Bij artrose wordt medicatie ingezet om pijn te verlichten, ontsteking te remmen en de gewrichtsfunctie te verbeteren. Denk aan paracetamol voor milde klachten, NSAID’s zoals ibuprofen bij ernstiger pijn, en lokale middelen zoals NSAID-gels en capsaïcinecrème. Ook kunnen corticosteroïde- of hyaluronzuur-injecties worden toegepast, vooral bij heup- en knieartrose.
Ook voedingssupplementen kunnen helpen bij artrose. Zo zijn er mensen die baat hebben bij de stofjes glucosamine en chondroïtine. Glucosamine is een stof die van nature voorkomt in het menselijk lichaam. Het is een van de bouwstoffen van kraakbeen en komt in meerdere lichaamsweefsels voor. Je kunt extra glucosamine innemen via supplementen. Veel supplementen bevatten naast glucosamine nog een ander middel: chondroïtine. Chondroïtine heeft een soortgelijke werking als glucosamine en wordt vaak samen met glucosamine in supplementen verwerkt.
Recent onderzoek suggereert ook dat groenlipmosselextract gunstig kan zijn voor mensen met artrose. Groenlipmossel, ook bekend als perna canaliculus, is een soort mossel die voorkomt in Nieuw-Zeeland. Het extract hiervan wordt gebruikt als natuurlijk supplement bij de behandeling van artrose vanwege de aanwezigheid van verschillende nuttige stoffen, waaronder omega-3-vetzuren, glycosaminoglycanen en antioxidanten.
Studies hebben aangetoond dat het gebruik van deze middelen kan helpen bij het verminderen van pijn en stijfheid, het verbeteren van de gewrichtsfunctie en het verminderen van ontstekingen. Hoewel het voor sommige mensen gunstig kan zijn, is het goed om te weten dat onderzoek naar de effectiviteit ervan nog lopend is en dat de resultaten gemengd kunnen zijn. Bovendien kan de mate van verlichting van symptomen door het gebruik van deze voedingsupplementen variëren van persoon tot persoon.
Fysiotherapie is cruciaal bij artrose: oefeningen, mobilisatietechnieken en educatie verbeteren de gewrichtsfunctie, versterken spieren en verlichten pijn en stijfheid. Fysiotherapeuten adviseren ook over hulpmiddelen en aanpassingen. Actieve deelname aan therapie en thuisoefeningen helpt om symptomen beter te beheersen en de levenskwaliteit te verhogen.
Leefstijlveranderingen zijn cruciaal bij artrose. Gewichtsbeheersing, regelmatige lichaamsbeweging, een gezond dieet en ergonomische aanpassingen verminderen gewrichtsbelasting en ondersteunen kraakbeengezondheid. Warmte- en koudetherapie en stressmanagementtechnieken zoals meditatie en yoga kunnen pijn en ontsteking verlichten. Samen met medische behandelingen verbeteren ze de symptomen en de levenskwaliteit.
Gewrichtsvervangende chirurgie, zoals een totale heupprothese (THP) of een totale knieprothese (TKP), kan worden overwogen bij gevorderde artrose als andere behandelingen onvoldoende verlichting bieden. Deze procedures worden uitgevoerd om beschadigde gewrichten te vervangen door kunstmatige implantaten, waardoor pijn vermindert en functies worden hersteld. De operatie omvat het verwijderen van beschadigd kraakbeen en bot en het plaatsen van het prothese-implantaat. Na de operatie volgt een periode van revalidatie, waarin fysiotherapie en oefeningen nodig zijn om kracht, flexibiliteit en mobiliteit te herstellen.
Hoewel gewrichtsvervangende chirurgie effectief kan zijn bij het verlichten van pijn en het herstellen van functies, zijn er ook risico’s en mogelijke complicaties verbonden aan de operatie, zoals infectie, bloeding, en prothese-gerelateerde problemen. Het is belangrijk dat je de voor- en nadelen van de procedure goed bespreekt met je zorgverleners voordat je een beslissing neemt.
