Orthopedisch chirurg Nanne Kort (geboren op Curaçao) schreef een twaalfdelige blogreeks over artrosepreventie en -behandeling. De serie, die van juni 2024 tot 2025 in meerdere Curaçaose kranten verscheen, biedt handvatten in de strijd tegen artrose — een wereldwijd groeiend probleem dat tegen 2050 meer dan een miljard mensen kan treffen, vooral in vergrijsde regio’s met veel overgewicht, zoals de Antillen.
“Niet meer kunnen werken of met de hond wandelen. Niet meer met de kleinkinderen op pad kunnen. Altijd pijn hebben, ook ’s nachts. Het zijn een paar voorbeelden die aangeven hoe ingrijpend artrose kan zijn. De impact is niet te onderschatten. Dat ervaar ik dagelijks in m’n spreekkamer. Omdat artrose zorgt voor aanhoudende pijn en vermoeidheid, kan het moeilijk zijn om energie te vinden voor sociale interacties. Dit kan ertoe leiden dat je je terugtrekt uit sociale situaties en contacten met anderen vermijdt. Maar realiseer je dat sociaal isolement geen onvermijdelijk gevolg van artrose hoeft te zijn. Met de juiste ondersteuning, aanpassingen, zelfzorgtechnieken en behandelingen kun je met artrose nog steeds een rijk sociaal leven leiden en betrokken blijven bij je gemeenschap.”
In mijn vorige blogs hebben we gezien dat artrose een degeneratieve gewrichtsaandoening is, gekarakteriseerd door kraakbeenverlies en gewrichtsontsteking. Overgewicht verhoogt de druk op de gewrichten, wat kan leiden tot versnelde slijtage en verergering van artrose. Bij normaal wandelen komt er ongeveer drie keer het lichaamsgewicht aan druk op de heupen en knieën, en bij traplopen is dit zelfs zes keer het lichaamsgewicht. Het behouden van een gezond gewicht kan helpen om de symptomen van artrose te verminderen en de progressie van de aandoening te vertragen. Zelfs een klein gewichtsverlies kan de belasting op de gewrichten verlichten en de symptomen verbeteren.
Afvallen wordt daarom vaak aanbevolen voor mensen met artrose, voornamelijk om de belasting op de gewrichten te verminderen. Overgewicht legt extra druk op de gewrichten, met name op de knieën, heupen en onderrug. Deze extra belasting kan het kraakbeen beschadigen en de symptomen van artrose verergeren. Door af te vallen wordt de belasting op de gewrichten verminderd, waardoor pijn en ontsteking kunnen afnemen.
Artrose is een ingrijpende chronische aandoening en het beheer ervan vereist vaak een combinatie van verschillende benaderingen. Het kan even duren om de juiste combinatie van behandelingen en zelfzorgstrategieën te vinden die voor jou werken, dus wees geduldig en blijf openstaan voor nieuwe benaderingen.
Naast je medische behandeling bij artrose, zoals medicatie en fysiotherapie die je in overleg met je arts volgt, kun je zelf het nodige doen om beter om te gaan met artrose, je klachten te verminderen en je comfort te vergroten. Zo is het ondanks de pijn en stijfheid aan te raden om regelmatig te blijven bewegen. Kies activiteiten met een lage impact, zoals zwemmen, yoga, fietsen of wandelen, die de gewrichten niet te zwaar belasten, maar wel helpen bij het behouden van flexibiliteit en kracht.
Hulpmiddelen als wandelstokken, braces, orthopedische schoenen of ergonomische apparatuur kunnen helpen om de belasting op je gewrichten te verminderen en dagelijkse activiteiten gemakkelijker te maken.
Ook kun je thuis en op je werkplek – vaak relatief eenvoudige – aanpassingen maken om je comfort te verbeteren en de belasting op je gewrichten te verminderen. Bijvoorbeeld door het installeren van handgrepen, het gebruik van kussens als ondersteuning of het verlagen van werkoppervlakten. Ook het verminderen van stress, het nemen van regelmatige pauzes en het aanpassen van je werkactiviteiten kan helpen.
Een heel effectieve maatregel, waarover ik al eerder schreef in deze blogserie, is het beheersen van je gewicht. Overgewicht verergert de symptomen van artrose. Probeer dus een gezond gewicht te behouden door middel van een evenwichtig dieet en regelmatige lichaamsbeweging. Een beetje afvallen kan al helpen om artroseklachten te verminderen. Een gezond dieet kan bovendien helpen bij het verminderen van ontstekingen. Met name voedingsmiddelen die rijk zijn aan omega-3 vetzuren, antioxidanten en vitamines en mineralen hebben een ontstekingsremmende werking.
Dan zijn er de nodig pijnmanagementtechnieken die je kunt proberen. Warmte kan helpen om stijfheid te verminderen en spieren te ontspannen, terwijl koudetherapie kan helpen om pijn en ontsteking te verminderen. Je kunt bijvoorbeeld warme baden, warmtepakkingen of ijsbehandelingen proberen om verlichting te krijgen. Massage, ontspanningstechnieken en acupunctuur kunnen pijnklachten doen afnemen en comfort verhogen. In overleg met je arts kun je daarnaast pijnstillers als paracetamol of ontstekingsremmende medicijnen gebruiken.
Luister vooral naar je lichaam: neem regelmatig pauzes en vermijd overbelasting van je gewrichten. Geef je lichaam rust wanneer dat nodig is en doe alles wat kan op de momenten met weinig klachten. Pluk de dag, je leeft maar één keer. Zoek steun bij vrienden, familie of een supportgroep voor mensen met artrose. Het delen van ervaringen, het krijgen van tips en het ontvangen van emotionele steun kan erg waardevol zijn.
Het is belangrijk om te onthouden dat het omgaan met artrose een proces is dat tijd en geduld vereist. Probeer verschillende strategieën uit en ontdek wat het beste werkt voor jou. En wees niet bang om hulp te vragen wanneer dat nodig is.
